Iedereen, die een hond in huis heeft en lekker met hem/haar wandelt heeft weleens te maken gehad met teken. Zowel voor huisdieren, als voor mensen kunnen deze parasieten ziektes overdragen. De meeste van deze aandoeningen hebben maanden tot jaren nodig om tekenen van ziekte te geven.
Er zijn veel verschillende soorten teken. De hoofdgroepen teken, die in Nederland voorkomen zijn Ixodes, Rhipicephalus en Dermacentor. De Ixodes Ricinus teek ( schapenteek kan de ziekte van Lyme bij zich dragen ), de Dermacentor reticulatus ( kan Babesiose bij zich dragen ) en de Rhipicephalus ( kan Ehrlichia bij zich dragen ). De verschillende teken hebben een verschillend uiterlijk. Ook bestaan er in de cyclus van een teek verschillende stadia ( larve, nimf en volwassen teek ). Daarnaast hebben het vrouwtje en het mannetje ook nog een verschillend uiterlijk. Het is dus niet vreemd, dat niet elke teek er hetzelfde uitziet als u hem op uw hond vindt. Een larve is ongeveer 1 mm groot en heeft 6 poten. De nimfe en de volwassen teken hebben 8 poten en zijn groter dan de larve, tot maximaal 1 cm bij een grote volgezogen volwassen teek. Het spreekt voor zich, dat het belangrijk is om deze besmettingen te voorkomend bij uw huisdier.
Om een idee te geven van de ernst van teken overdraagbare ziekten zullen we kort de drie belangrijkste bespreken. Ehlichia: deze ziekte kan binnen enkele weken tot jaren tot uiting komen. Klachten kunnen vrij uiteenlopend zijn van koorts en bloed neus tot nierfalen en gewrichtsproblemen. Omdat de symptomen uiteenlopend kunnen zijn wordt de diagnose vaak moeizaam gesteld. Ehrlichia is te behandelen met een langdurige kuur antibiotica (doxycycline). Anaplasma: Dieren krijgen meestal binnen 1-2 weken na de beet klachten. De klachten kunnen variëren van koorts, braken en diarree tot benauwdheid en gewrichtsproblemen. Anaplasma wordt behandeld met doxycycline. Babesia: klachten kunnen binnen enkele weken tot jaren ontstaan. Symptomen kunnen variëren van koorts, bloedarmoede en geelzucht tot nierfalen en maag/darm klachten. Babesia wordt behandeld met imidocarb. Ondanks behandeling kan deze ziekte chronisch aanwezig blijven. Ziekte van Lyme: Over deze aandoening is nog veel discussie in de veterinaire wereld. Tijdens testen is namelijk gebleken, dat niet alle honden ziekte verschijnselen krijgen als Borrelia ( lyme ) wordt ingespoten bij een groep honden. Indien uw hond klachten krijgt van lyme, dan lijken deze op de klachten, die de mens krijgt bij een besmetting. Symptomen zijn onder anderen koorts, pijnlijke gewrichten en eventueel nierproblemen, of neurologische problemen. Er wordt over deze aandoening dus getwijfeld of Borrelia honden wel, of niet ziek kan maken.
Indien u een teek op uw hond of kat vindt is het belangrijk, om deze er binnen 24 uur af te halen. Pas na 24 uur worden de infecties over gedragen naar de hond. Soms kan er bij een beet van een besmette teek een rode rand rondom de bijtplaats ontstaan. Maar dit gebeurd niet altijd. Indien er geen rode ring is gezien kan er dus toch een infectie over gedragen worden als de teek langer dan 24 uur vast heeft gezeten.
Als er een teek heeft vast gezogen is het dus belangrijk, om hem er snel af te halen. Voor het verwijderen van de teek mag u hem absoluut NOOIT verdoven met alcohol. De teek laat dan gemakkelijker los, maar hij laat ook zijn speeksel vrij in het dier. Hierbij komen de eventuele ziekte verwekkers ook vrij en wordt de kans op een infectie groter. Er zijn tegenwoordig verschillende middelen op de markt om een teek te verwijderen. Er bestaan lasso’s, harkjes en tangen. Deze middelen werken allemaal prima zolang u de instructies goed opvolgt en NIET trekt. Zorg dat u altijd 1 van deze middelen in huis hebt. Heeft u een teek verwijderd? Dan kunt u meedoen met het landelijk onderzoek naar teken en teken overdraagbare aandoeningen. Hierbij wordt gekeken welke teken in welke delen van Nederland voorkomen. Ook wordt er gekeken welke ziektes deze teken bij zich dragen. Een erg nuttig onderzoek dus! (tickbusters@uu.nl)
Voorkomen is natuurlijk altijd beter dan genezen. Er zijn veel middelen op de markt om teken te voorkomen. Deze middelen zijn ook werkzaam tegen vlooien. In het teken seizoen ( voorjaar, tot najaar ) is het verstandig, om uw dier regelmatig preventief te behandelen tegen teken indien u wandelt in een gebied waar veel teken komen ( duinen, bossen, struiken,… ). Er zijn veel verschillende mogelijkheden om preventief te behandelen. Welk middel geschikt is voor uw dier hangt van verschillende factoren af. Natuurlijk hangt de keuze voor een middel ook af van wat u verwacht van een middel en wat de activiteiten zijn die u met uw hond onderneemt.
Er zijn kortweg pipetten, tabletten en banden. Indien uw hond vaak zwemt is een tekenband vaak niet handig. Door het contact met water zal de werking van de band verminderen en zal deze korter werken. Sommige honden eigenaren doen de band af als de hond zwemt en als de hond droog is weer aan, maar ook dan zien we toch vaak verminderde werking. Bij het gebruik van een pipet mag de hond de eerste 24 uur niet zwemmen. De meeste pipetten worden opgenomen binnen die periode, daarna is een zwempartij dus geen probleem meer. Het komt voor dat een hond niet goed tegen een pipet kan en irritatie van de huid krijgt. Dan is een pipet dus niet geschikt voor deze hond. Er zijn ook een heel scala aan tabletten op de markt. Bij het gebruik van tabletten kan een hond met een gevoelig maag/darm kanaal de tablet opbraken en in zeldzame gevallen wat diarree krijgen. Indien uw hond daar last van heeft is het gebruik van een ander middel voor dit dier natuurlijk aangeraden. Bij alle middelen moet u voorzichtig zijn indien uw hond lever, nierfalen, of epilepsie heeft. Er zijn tegenwoordig erg veel goede middelen op de markt tegen teken. Denk vooraf dus eerst na over wat u verwacht van het middel.
Dit artikel is geschreven door dierenarts Yvette Boonman.
17 maart 2022